Фразеалагізмы у беларускай мове ( іх значэнне і рускія эквіваленты)
Фразеалагізмы,
іх значэнне і рускія эквіваленты
Абое рабое –
аднолькавыя па сваіх якасцях – два сапога пара
Адзін пад адным – адзін менш другога (пра дзяцей) – мал
мала меньше
Адводзіць душу –
знаходзіць для сябе суцяшэнне ў якой-небудзь справе – отводить душу
Адрэзаная луста – чалавек, які аддаліўся ад сям’і,
стаў самастойным – отрезанный ломоть
Адстаўной казы
барабаншчык – чалавек, які займае невялікую пасаду, з якім не лічацца –
отставной козы барабанщик
Ад’ядаць сэрца – мучыць, выклікаць небяспеку ў
кагосьці – терзать сердце
Бáбкі (бíбікі)
біць – гультаяваць – лынды бить, бить баклуши
Без задніх ног – быць вельмі стомленым – без
задних ног
Бíтая гадзіна – доўга і без толку што-небудзь
рабіць – битый час
Блёкату аб’еўся – страціў здольнасць думаць – белены
объелся
Брацца за розум –
станавіцца разважлівым – браться за ум
Браць за горла – настойліва прымушаць да чаго-небудзь
– брать за горло
Вадзіць за нос –
падманваць – водить за нос
Век-вечны – назаўсёды, навечна – во веки веков
Вярзці грушы на
вярбе – падманваць – подпускать турусы на колёсах
Вісець на хвасце – даганяць каго-небудзь (пра ворага,
пагоню) – висеть на хвосте
Вóмегам вылáзіць
– няўдачна закончыцца, прынесці шкоду – боком выйти
Выкідáць каленца –
зрабіць нешта незвычайнае, нечаканае – выкинуть штуку
Вылятаць у трубу –
разарыцца, застацца без грошай – вылетать в трубу
Выходзіць сухім з вады – застацца непакараным – выходить
сухим из воды
Вярнуць нос (ад
чагосьці) – з грэбаваннем адварочвацца, інгараваць, не заўважаць – воротить нос
Вярэдзіць душу – выклікаць цяжкія ўспаміны – бередить
душу
Гады ў рады –
вельмі рэдка – в кои-то веки
Гайкі аслаблі (у кагосьці) – не ў стане што-небудзь
зрабіць – гайки ослабли
Глядзець у рот –
вельмі ўважліва слухаць – смотреть в рот
Грош цана ў базарны дзень – не мець ніякай вартасці – грош
цена в базарный день
Дабраць розуму –
зразумець, разабрацца – взять в толк
Даваць дыхту –
вельмі лаяць – задавать перцу
Даць маху –
памыліцца – дать маху
Даць жару – вельмі лаяць – дать дрозда
Даць лазню – вельмі лаяць - задавать баню
Два бота пара – аднолькавыя па сваіх якасцях – два
сапога пара
Душа ў душу – у
поўнай згодзе – душа в душу
Есці вачамі – пільна глядзець – пожирать глазами
Есці éжма – пастаянна папракаць, прыдзірацца –
есть поедом
Забіваць бакí (камусьці)
– падманваць – втирать очки
Заварыць кашу –
пачынаць цяжкую, клапатлівую справу – заварить кашу
Зарубіць на носе – назаўсёды запомніць – зарубить
на носу
Засесці ў галаве –
назаўсёды запомніць – засесть в голове
Збіваць з толку (тропу, панталыку) – уводзіць у
стан збянтэжанасці, нерашучасці – сбить с толку
З камароў нос –
вельмі мала – с гулькин нос, как кот наплакал
Злажыць галаву – загінуць, памерці – сложить
голову
З-пад крысá – патаемна рабіць што-небудзь –
из-под полы
З усіх ног – вельмі хутка бегчы – со всех ног
І голаму за пазуху
– вельмі мала – с гулькин нос, как кот наплакал
Ісці ў заклад – спрачацца на пэўную стаўку – биться
об заклад, держать пари
Ісці ў гару –
рабіць кар’еру – идти в гору
Кату па пяту – вельмі мала, мелка – с гулькин
нос, курица вброд перейдёт
Кідаць словы на
вецер – неабдумана абяцаць – бросать слова на ветер
Круціцца як вавёрка ў коле – быць вельмі занятым – вертеться
как белка в колесе
Крывіць душой –
быць няшчырым – кривить душой
Кідаць каменьчыкі ў агарод – насмешліва намякаць на
каго-небудзь у размове – бросать камешки в огород
Класці пад абрус
(сукно) – адкладваць рашэнне справы на доўгі тэрмін – положить под сукно
Куры не клююць – многа, багата – куры не клюют
Курам на смех –
вельмі недарэчна – курам на смех
Ламаць галаву – доўга думаць, разважаць над цяжкім
пытаннем – ломать голову
Лезці ў вочы –
старацца звярнуць на сябе ўвагу – лезть на глаза
Ляйчына пад хвост папала – праяўляць упартасць – вожжа
под хвост попала
Мазоліць вочы –
надакучаць – мозолить глаза
Малоць лухту –
гаварыць абы-што – молоть чепуху
Малоць языком –
займацца балбатнёй – молоть языком
Малы клопат –
не мае вялікага значэння – велика беда
Махнуць рукой –
перастаць звяртаць увагу – махнуть рукой
Мець зуб (на кагосьці) – адчуваць да кагосьці
непрыемныя пачуцці – иметь (точить) зуб
Мора па калена –
усё не страшна – море по колено
На адзін капыл –
аднолькавыя па сваіх якасцях – два сапога пара
На адной назе –
вельмі хутка – на одной ноге
На злом галавы – вельмі хутка бегчы – очертя
голову
Навастрыць вушы –
прыслухацца – навострить уши
На ладан дыхаць – быць блізкім да смерці – на
ладан дышать
Намыліць галаву
(шыю) – вылаяць каго-небудзь – намылить голову
Наламаць дроў – нарабіць грубых памылак – наломать
дров
Насіць на руках
(кагосьці) – аказваць вялікую ўвагу – носить на руках
Настаўляць акуляры – падманваць – втирать очки
На шапачны разбор
(прыходзіць) – з вялікім спазненнем – на шапочный разбор
На ўсе зáстаўкі –
нястрымна рабіць што-небудзь – во все тяжкие
Немым голасам
(крычаць) – гучна – благим матом
Ні да вока ні да бока – не да месца – ни к селу
ни к городу
Ні на кáліва – ніколькі – ни на йоту
Ні свет ні зара – вельмі рана – ни свет ни заря
Ні рыба ні мяса –
чалавек без яркіх якасцей характару – ни рыба ни мясо
Ні ў зуб нагой – нічога не разумець – ни в зуб
ногой
Ні холадна ні
горача – абыякава – ни холодно ни жарко
Паехаць з рогату – рассмяяцца – катиться со смеху
Паказваць зубы –
праяўляць нецярпімасць да чаго-небудзь – показывать зубы
Падымаць на ногі – вырасціць – поднимать на ноги
Прыпіраць да сцяны
– паставіць у безвыходнае становішча – припереть к стене
Прыходзіць на памяць – выйсці з непрытомнага стану – приходить
в рассудок
Пускаць пыл у вочы
– падманваць – пускать пыль в глаза
Пусціць слязу – расплакацца (няшчыра) – пустить
слезу
Рады ў гады –
вельмі рэдка – в кои-то веки
Разводзіць рукамі – выражаць здзіўленне, няздольнасць
дапамагчы – разводить руками
Раскідваць розумам
– нешта абдумваць – пораскинуть мозгами
Розум за розум заходзіць – страціць здольнасць думаць
цвяроза – ум за разум заходит
Распусціць нюні –
плакаць, жаліцца – распустить нюни
Садзіцца на карак –
жыць за кошт каго-небудзь – садиться на шею
Свету белага не
відаць – вельмі цёмна, нічога не відаць – ни зги не видно
Скакаць (танцаваць) пад дудку (чыю-небудзь) –
падпарадкоўвацца каму-небудзь – танцевать под чью-то дудку
Слінкі цякуць –
жаданне з’есці што-небудзь смачнае або набыць што-небудзь прывабнае – слюнки
текут
Скрозь зямлю праваліцца – засаромецца – сквозь
землю провалиться
Соль зямлі – самае
галоўнае, істотнае – соль земли
Спакон веку – з даўніх пор – испокон веков
Спусціўшы рукавы –
без старання – спустив рукава
Строіць дурня – гультаяваць, нічога не рабіць – бить
баклуши
Стрэляны верабей –
вельмі вопытны чалавек – стреляный воробей
Тварам у твар – сустрэцца ўшчыльную, вельмі блізка – лицом
к лицу
Трапляць у нерат –
трапіць у непрыемнае становішча – попадать впросак
Трымаць язык за зубамі – маўчаць – держать язык
за зубами
Трымаць у абцугах – трымаць у вялікай строгасці – держать в
ежовых рукавицах
Удзень са свечкаю (не знайсці) – вельмі цяжка, амаль
немагчыма – днем с огнем
Узлятаць у паветра
– узарвацца – взлететь на воздух
Устаўляць слова – уключыцца ў размову – вставлять
слово
Уцерці нос –
пераўзысці ў чымсьці – утереть нос
У чорным целе (трымаць) – у вялікай строгасці – в
черном теле
Фіга з маслам –
нічога не даваць (не атрымаць) – фига с маслом
Хоць вока выкалі – вельмі цёмна – хоть глаз
выколи, ни зги не видно
Хоць гаць гацí– вельмі многа – хоть завались
Хоць сякеру вешай – вельмі душна, нечым дыхаць – хоть
топор вешай
Хоць заваліся –
вельмі многа – хоть завались
Хоць расперажыся – вельмі многа – хоть завались
Цягнуць за язык –
выпытваць, вымушаць расказаць што-небудзь – тянуть за язык
Часаць язык – займацца балбатнёй – чесать язык
Чужымі рукамі жар
заграбаць – дабівацца асабістай выгады, выкарыстоўваючы чужую працу – чужими
руками жар загребать
Чуць свет – вельмі рана – чуть свет
Шарашкіна кантора
– несаліднае прадпрыемства – шарашкина контора
Шышка на роўным месцы – малазаметны чалавек – шишка
на ровном месте
Язык без касцей –
хтосьці вельмі балбатлівы – язык без костей
Як баран на новыя вароты – глядзець не разумеючы – как
баран на новые ворота
Як без рук – зусім
бездапаможны – как без рук
Як з гуся вада (камусьці) – усё нізашто, без пакарання
– как с гуся вода
Комментарии
Отправить комментарий